Als ik door een veldgids blader, kom ik altijd met een gevoel van ontzetting en verdriet een verwijzing tegen naar een uitgestorven soort. Dit is vooral aangrijpend als de vogel is verdwenen tijdens mijn vogeldagen of ‘op mijn wacht’, zoals ik het graag zie. Eilanden worden om verschillende redenen meer uitgestorven dan continenten (waarbij Afrika het enige continent is dat niet te lijden heeft onder het uitsterven van vogels!). Madagaskar heeft echter meer dan genoeg uitgestorven of verloren soorten gehad en de tafeleend uit Madagaskar stond stevig op deze lijst. Het was tot in de jaren dertig gebruikelijk op de enige bekende locatie, het Aloatra-meer. De introductie van talrijke exotische vissoorten en menselijke verstoring leidden tot een enorme bevolkingsdaling. De laatste waarneming van een kudde was in 1960, toen één vogel werd neergeschoten voor een museumexemplaar! In 1991 ving een visser op het meer een mannetje in zijn visnet. Deze vogel werd in gevangenschap gehouden totdat hij een jaar later stierf. Deze persoon gaf hoop dat de soort nog steeds zou kunnen voortbestaan ​​in een afgelegen deel van het Aloatra-meer. Talrijke expedities slaagden er echter niet in enig bewijs van de vogel te leveren en in 2006 classificeerde de IUCN Madagaskar Tafeleend opnieuw als “mogelijk uitgestorven”.

Het was dan ook een absolute sensatie toen ik het nieuws hoorde dat biologen van The Peregrine Fund, tijdens hun onderzoek naar bedreigde Madagaskarkiekendieven in november 2006, een kleine populatie van deze duikende eenden hadden ontdekt in een zeer afgelegen kratermeer, 330 km ten noorden van het Aloatrameer. ! Toen lekten er geruchten uit dat op dezelfde plek de mythische Rode Uil gemakkelijk te zien was, dat de Madagaskar Slangarend broedde en dat er andere zeldzame vogels en maki's in overvloed aanwezig waren. Zoals je je kunt voorstellen, stond ik te popelen om dit verloren paradijs te bereiken en toen ik in 2008 eindelijk de benodigde toestemming kreeg, verbaasde het me niet!

Na vijftien eerdere reizen dacht ik Madagaskar goed te kennen, maar nog nooit eerder had ik zulke uitgestrekte ongerepte wildernis gezien op dit eiland dat de afgelopen duizend jaar helaas is verwoest door menselijke kolonisten. Vogels die ik voorheen maar een paar keer was tegengekomen in de maanden dat ik aan het vogelen was, waren er in overvloed in Madagaskar: overal Madagaskarkiekendieven, Meller's Ducks bij de korenmaat, Gray Emutail, Forest Fody en ik kreeg zelfs een waarneming van de mythische Slender-billed Flufftail! Ik had Rode Uil nog maar één keer eerder tijdens de vlucht gezien en hier zat er eentje nonchalant in een Pandanus!

Maar niets kon mijn vreugde evenaren bij het zien van de hele wereldpopulatie van bijna twintig volwassen Madagaskar-tafeleendjes met twaalf kuikens! Dit verbazingwekkende verhaal van herontdekking wacht helaas nog steeds op een gelukkig einde; al deze kuikens hebben het niet overleefd en het aantal volwassen vrouwelijke tafeleendjes is kritiek laag, wat grote zorgen baart over het toekomstige voortbestaan ​​van de soort. Positief is echter dat WWT met succes een fokprogramma in gevangenschap heeft opgezet in samenwerking met de Durrell Wildlife Conservation Trust, het Peregrine Fund en de regering van Madagaskar.

Het bereiken van dit afgelegen gebied is niet voor angsthazen en het vergt soms twee dagen van een zware reis vanuit Antananarivo (inclusief een vlucht, een boottocht, een serieuze 4x4-rit en uiteindelijk een wandeling van 2 uur vanaf het dichtstbijzijnde dorp! ). De beloningen zijn echter zeker de moeite waard en het is een bijzondere ervaring om te weten dat je een van de weinige vogelaars bent die het voorrecht heeft gehad deze vogel levend te zien!

Een andere Malagassische vogel die ook van de lijst met verloren vogels is gehaald, is de Sakalava Rail. Vernoemd naar de Sakalava-bevolking in het westen van Madagaskar, was het voorheen alleen bekend uit exemplaren die in 1930 en 1962 waren genomen, totdat het in 1995 werd herontdekt bij een afgelegen meer in het noordwesten van Madagaskar. Het is nu bekend uit een handvol wetlands in dit droge westen. regio van het eiland, en deze soort is sindsdien geclassificeerd als bedreigd. Lake Kinkony, waar ik deze foto van de Sakalava Rail maakte, is een perfecte kandidaat voor gemeenschaps-ecotoerisme. De verarmde gemeenschap die aan de oevers van het meer woont, heeft een eenvoudige toeristencamping aangelegd met emmerdouches en latrines, dorpsdames bereiden heerlijke maaltijden en lokale gidsen nemen vogelaars mee in houten kano's op zoek naar deze ongrijpbare rally. Dit levert niet alleen de broodnodige inkomsten op voor de gemeenschap, maar vergroot ook het bewustzijn van de noodzaak van het behoud van de Sakalava Rail en een groot aantal andere watervogels die deze geweldige plek bezoeken. Vanwege de afgelegen ligging van het gebied hebben helaas slechts een handvol onverschrokken vogelaars van de gelegenheid gebruik gemaakt om dit gemeenschapsinitiatief te steunen door de reis naar dit fascinerende gebied te maken. Ik verzeker je dat het een reis is die zeker de moeite waard is, niet alleen voor endemische vogels en zeldzame zoogdieren, maar ook voor de interactie met de wonderbaarlijk vriendelijke en gastvrije lokale bevolking.

Naast de Madagascar Tafeleend en Sakalava Rail zijn andere verloren Malagassische vogels die nu zijn gevonden onder meer de Madagascar Serpent Eagle, Red Owl, Slender-billed Flufftail, Red-tailed Newtonia, Dusky Tetraka (voorheen Greenbul) en Yellow-bellied Sunbird-Asity. Het is onwaarschijnlijk dat 's werelds grootste vogel, de Olifantenvogel, die in de 17e eeuw uitstierf, zal worden herontdekt, maar er is nog steeds enige hoop voor drie andere ontbrekende soorten: de slakkenetende Coua, de Aloatra-fuut en de Bluntschli's Vanga. De eerste twee zijn officieel geclassificeerd als ‘uitgestorven’ en de laatste is een nieuw beschreven soort op basis van twee jonge exemplaren verzameld in 1931 en wordt momenteel geclassificeerd als ‘Gegevensgebrekkig’.

Zou het zomaar mogelijk kunnen zijn dat sommige of al deze drie verloren vogels nog steeds overleven in overgebleven leefgebieden in afgelegen gebieden van Madagaskar……?