1-888-990-5552
info@rockjumper.com
Wat mij betreft is werken als professionele vogelgids het leukste beroep ter wereld. Hiervoor zijn twee belangrijke redenen. Ten eerste zie ik veel dieren in het wild en laat ik mensen fantastische vogels en wilde dieren zien en deel onderweg ongelooflijke natuurervaringen met hen. En een leuk bijkomend voordeel is dat de baan de verleidelijke mogelijkheid biedt om nieuwe en exotische soorten aan je eigen persoonlijke levenslijst toe te voegen. Dit laatste is echter een tweesnijdend zwaard, in die zin dat het potentieel om nieuwe soorten te vinden afneemt bij opeenvolgende bezoeken aan een bestemming. Gelukkig blijft de natuur je verrassen, ook al heb je een soort al honderd keer gezien. Je ziet dat je als gids onevenredig veel tijd in het veld doorbrengt, waardoor er zo nu en dan iets gebeurt waar je volkomen sprakeloos van wordt. Alle gidsen kunnen je dit soort verhalen rond een kampvuur vertellen, maar voor nu wil ik graag een van mijn ervaringen delen van mijn recente Winter Highlights-reis naar Bhutan.
Rockjumper reist sinds 2004 naar Bhutan en we hebben nu meer dan 30 reizen naar dit ongelooflijke land georganiseerd. Het is een populaire reis vanwege de schoonheid van het land en zijn vogels, maar ook omdat onze tour uitzonderlijke waarde biedt. En van de 406 vogelsoorten die we daar hebben geregistreerd, hebben er maar weinig de onbeschrijfelijke aantrekkingskracht als de Himalaya Monal – ongetwijfeld een van de mooiste en meest gewilde soorten ter wereld. Hoewel je deze soort ook in China, India en Nepal kunt tegenkomen, is Bhutan veruit het gemakkelijkste land om deze sierlijke fazant te zien en hij mag nog steeds niet gemist worden op een van onze reizen. Zijn pracht is zodanig dat hij vrijwel altijd vertegenwoordigd is op de lijst van de tien meest geregistreerde soorten en vaker wel dan niet bovenaan de lijst staat. In januari van dit jaar werden mijn reisgezelschap en ik echter getrakteerd op een spektakel dat maar weinig natuuronderzoekers ooit hebben gezien: de paringsvertoning in de Himalaya Monal.
De lente is traditioneel de tijd om Bhutan te bezoeken, wanneer de dagen langer zijn en het risico op sneeuwval aanzienlijk kleiner is. Maar we bieden in de winter wel gespecialiseerde reizen aan rond de uiterst moeilijke Zwartnekkraanvogel en andere seizoenssoorten. We begeven ons naar zelden bezochte uithoeken van Bhutan, die doorgaans niet worden bezocht in de lentemaanden en zelden worden bezocht door 'westerlingen', waar we genieten van het adembenemende Himalaya-landschap in enkele van de meest ongerepte en schijnbaar eindeloze met sneeuw bedekte bossen ter wereld. Dit geeft extra kansen om Wallcreeper, Ibisbill, Snow Pigeon en de zeldzame Solitary Snipe te vinden, hoewel we nog steeds een uitstekende kans hebben om alle andere vogeledelstenen van Bhutan te vinden, waaronder de schaarse Ward's Trogon, Fire-tailed Myzornis, Satyr Tragopan, Fire-tailed Zonnevogel, Roodhalsneushoornvogel en natuurlijk de Himalaya Monal.
Tegen het einde van onze rondreis bevonden we ons in het uiterste oosten van Bhutan. Het was nog steeds donker en ongelooflijk koud toen we ons hotel in Paro verlieten. Onze bus tufte langzaam de Chele La-pas op, gelegen net buiten de stad zelf en de traditionele locatie voor de Himalaya Monal. Naarmate we hoger klommen, werd het landschap steeds bevrorener. We hebben er angstig over gedebatteerd of we de top zouden kunnen bereiken, na de zwaarste geregistreerde sneeuwval ooit in de Himalaya, maar de weg was begaanbaar. Toen we de door de Monals geliefde alpiene habitats bereikten, op ongeveer 3000 meter boven zeeniveau, brak de dageraad aan en begonnen we aan onze zoektocht. De gemakkelijkste manier om fazanten te zien is door langzaam over de wegen te rijden, waarbij je elke open weide zorgvuldig afspeurt of toekijkt terwijl ze wegrennen van de wegrand. Het duurde niet lang voordat we onze eerste Monal – een vrouwtje – zagen, maar we gingen door met onze pogingen om een mannetje te vinden. Rond een van de volgende bochten zagen we nog een vrouwtje terwijl ze het dikke struikgewas in schoot, maar toen stak een mannetje de weg over, en kort daarna werd een groep van ongeveer acht vogels waargenomen op een open plek. Zelfs in de vroege ochtendmist leek het iriserende verenkleed van de twee aanwezige mannetjes te glinsteren alsof het werd verlicht door gouden zonnestralen. Terwijl we de vogels zagen eten, had niemand van ons kunnen voorspellen wat er daarna zou gebeuren.
In eerste instantie begonnen onze twee mannetjes naar elkaar te roepen – een hoog echoënd fluitje – maar al snel raakten ze verwikkeld in een langdurig hanengevecht dat tien tot vijftien minuten duurde; elk mannetje sprong herhaaldelijk enkele meters in de lucht en schopte naar de ander met de scherpe sporen op zijn poten. We verwonderden ons over de enorme kracht van de vogels en merkten op dat ze elkaar ongetwijfeld ernstig zouden verwonden. Uiteindelijk eindigde de strijd toen de 'mindere' van de twee mannetjes zich terugtrok en de overwinnaar achterliet met zijn harem van vrouwtjes.
Aanvankelijk besteedden de vrouwtjes weinig aandacht aan de grappen die in de buurt plaatsvonden... Jongens blijven jongens, stelden we voor. Het overgebleven mannetje raakte echter gefixeerd op de vrouwtjes en volgde al hun bewegingen als een door testosteron gedreven tiener. We bleven kijken toen het mannetje plotseling zijn staart ophief en boog om elke tint irisatie in zijn verenkleed te onthullen.
De vrouwtjes richtten hun aandacht op het mannetje terwijl hij zijn vleugels liet hangen, waardoor zijn glinsterende witte rug zichtbaar werd, en zijn glinsterende oranje staart uitwaaierde. Het hoogtepunt van de vertoning was dat het mannetje zijn gespreide staart heen en weer wapperde – waarbij de vrouwtjes totaal gehypnotiseerd leken te raken. Er vond geen paring plaats, misschien omdat het nog vroeg in het seizoen was, maar ademloos keken we toe, bang dat zelfs de kleinste beweging de vogels zou storen en omdat we ons totaal niet in staat voelden te begrijpen wat zich voor ons ontvouwde.
Veel van de fazanten hebben ongelooflijke displays; de pauwen, de Grote Argus, de haardplaten, de tragopanen, de zogenaamde 'geplooide' fazanten en ja, zelfs de monals. Deze variëren van subtiele tot dramatische verenkleedtransformaties, waarbij meestal enkele verborgen sierpluimen en een soort beweging betrokken zijn, waarbij mannetjes de capriolen van Birds-of-Paradise wedijveren in hun pogingen om vrouwtjes te verleiden. De meeste fazanten zijn echter uiterst teruggetrokken, dus afgezien van de waarnemingen van in gevangenschap levende vogels is er weinig bekend over het voortplantingsgedrag van de meeste soorten. Dit gedrag van de Himalaya Monal is zo zeldzaam dat zelfs onze lokale gidsen, die de soort elk honderden keren eerder hebben gezien, het zelf nog nooit hadden gezien.
Om ons succes op deze laatste ochtend van de tour te vieren, keerden we absoluut extatisch terug naar Paro. Daar deelden we een heerlijke lunch en een laatste toast op onze mannelijke Himalayan Monal!
